သမိုင္​း

Theme images by Storman. Powered by Blogger.

Text Widget

Sports

Gadgets

Blog Archive

Travel

Definition List

Tuesday, February 16, 2016

Pu Chin Sian Thang Tangthu


Chin Sian Thang
PU CHIN SIAN THANG BIOGRAPHY

Pu Chin Sian Thang pen Zampi khua Tedim huam, Chin State ah April 6, 1938 in Pu Sum Hang leh Pi Niang Khan Cing sung akipanin piang hi. Pianpih sangam nga te lak ah amah a u pen hi aa, sanggam numei 3 leh pasal 1 neih hi. Tan 10 Mandalay ah kum1958 in zo a, Yangon University ah BA kum 1967 in zo aa, LLB kum 1968 kumin zo kik leuleu hi. Azi Don Khen Niang tawh tapa 5 leh tanu 3 neih hi. A sang kah sungin Chinhill Student Union leh Rangoon University Chin Student Association ah Makaipi President sem hi.

 

Taunggyi Conference ah June 8-16, 1961 Mualtung mi khempeuh makai ki muh khopna ah pai-in thugenna nei hi. Tua hunin Chin Student makaipi a sem laitak ahihi. Kum 1971 a ki panin Sitni hong ki pan hi. Kum 1986 in Kalay Township ah Sitni makaipi hong ngah hi.

August 4, 1988 kumin Zomi National Congress minam party hong pan khia uh hi.

May 27, 1989 kumin ZNC Annual Meeting Tedim Zogam ah hong bawl uhhi.

1990 kum General Election ciangin Parliament member in pang hi. Tua sung mahin CRPP leh UNA member khat ah ki hel hi.

 
Kawlgam sung ki ukdan ding General Ne Win hong bawl khiatte mipi mai ah hong ki tangko ciangin Pu Chin Sian Thang in Federal system siksan in ki vaipuak ding thu na sung hi. Federal tawh kisai thu a sunna hangin Oct3 0,1972 akipan March 4,1974 kikal Ye-Kyi-Aing Military Intelligence Detention Camp,Yangon ah lut a, tuani mah in Mandalay Thong ah suanto kik uhhi. Mandalay Thong ahihleh Kawlgam sung adingin a lipkhap huai pen Thong ( Jail ) ahihi.

 

March 3, 1992 zingsang nai 4:00 pawl in Kawlpi a tenna inn ah Palik ten man uh aa, Zangkung ah March 19,1992 in suakta hi.

May 10, 1993 in Kawlpi a teenna inn ah ki man kik leuleu aa, ki khahkhia zel himah leh misim nai simin kha khat sung bang etcik ngah den hi.

Oct 10-24,1996 kumin kumpi ten kemcip leuleu uhhi.

Sept 6, 1998 a kalsung damlohna hong ngah in, March 14, 1999 teh damloh luat manin Sakura Clinic, Sanchaung, Zangkung ah om hi.

 

Sept 15-17, 1999 teh kumpi ten MI-14 Quarter, Botataung Township, Zangkung ah na kepsak leuleu uhhi.

 

Oct 16,1999 in UNDP office ah Pu Chin Sian Thang leh makai tuamtuam ten UN a Assistant Secretary-General, Alvaro De Soto tawh Meeting aneih man un amah pen thudot dingin Nov3,1999 a ki pan June 14,2001 in Military Intelligence Quarter ah kumpi ten na kepsak leuleu hi.

 

Sept 28, 2007 pan Oct 30,2007 sung mahin Saffron Revolution hangin Insein thong sungah om kik leuleu hi.

 


Tawm khat genbeh kik leuleu leng

1990 kumteh Kawlgam buppi General election ah Tedim-II apan MP dingin hong telcing hi. ZNC tup leh ngimte kician tak in gen khiatna nei hi. Kawlgambup ah ‘Zomi’ min cih akigen khiatna hangin Kawl kumpi in kum 1992 in gambuppi a party tuamtuamte phiat ding cihthu hong tangko mahleh ZNC in bel amau kivaihawm theih nang in na pang tinten den hi.

ZNC leh party tuamtuamte kawl kumpin aphiat sawm lai in Pu Chin Sian Thang leh ZNC a pawlte gamthu minam thu ah na khawl tuanlo in, Kawlgam sunga pawlpi 23 kipawl ten United National League for Democracy(UNLD) phuan khia uhi. ZNC in inntekna la in Pu Chin Siang Thang mahin makaipi sem hi.

Feb12,1998 in party tuamtuam Pi Aung San Suu Kyi te makaihna in National League for Democracy, Shan National League for Democracy, Mon National Democratic Front, Arakan Democracy League leh Zomi National Congress kipawl khawm in Committee Representing for the People’ Parliament (CRPP) phutkhia uhi. Amau galkap kumpi kiang ah thusun 4 ana ngette uh ahihleh :-

1) Kum1990 a teelcing aom makaite a ciamteh ding.

2) Galkap kumpi leh Mualtungmi ban ah NLD te kiho khawm theih nang.

3) Mipi Parliament akin theipen a neih zawh nang leh

4) Kawlgam sung ah mipi suaktak takin kivaihawm leh thugen theih nang ban ah Human Rights zahtak sak nang ahhi.

Kum 2001 in Mualtungmi party tamzaw kiphiatta ahihman in ZNC inntekna nuai mah ah United National Alliance (UNA) kicih hong phutkhia in, party 12 pha uhihi. Amah UNA spokeperson dinmun sem hi. Oct 2013 in ZNC kum 23 cinna Kawlpi ah ki zangin Kawlgam Nainganzi ah Kawlte leh Taiyinta leh Galkap kumpi tawh kilem kikna dingin National Reconciliation om theih nang in leh Federal taktak akipuak nang in 2nd Panglong thu kimna (21st century Panglong conference) neih ding ahong puang khiat teh, All Mon Region Democracy Party(AMRDP) in zong mapang khawm dingin ki hel hi.

 
2010 General Election neihna ding ah Kawl kumpi-in 2008 a bylaw adraft thu hangin 2010 Election ah ZNC party kihel lo ding cih Pu Chin Sian Thangin pulak khia hi. Kum 2012 kum mahin ZNC party in Zomi National min Registration a bawl kik uh ciangin Election Commission’s Dy.Director Hla Maung Cho in ‘’Zomi in recognition bangmah neilo hi. Kawlgam a minam 135 sung ah Zomi kicih omlo a, by-election neihna dingah ki hel theilo ding hi cih tangko khia hi. 2012 by-election ah Kawlgam sungah Zomi minam kicih omkei a kicih lai in Zomi aom lam ki ciantak in Dr.C.Thang Za Tuan te tawh pang khawmin na nawt tinten hi.

Kawlgam kumpiten Zomi minam omlo aki cih laitak in muntuamtuam gam tuamtuam panin Zomi khempeuh ki lung kimlo aa, tua laitak in May 28,2012 in document kimtak in Pu Chin Sian Thang, C.Thang Za Tuan te a ki pan Zomi mipil pawl khat in Document kimtak in na submit thei uh hi. Tua hun sung mahin Zomi National Congress pen Zomi Congress for Democracy cih tawh ki laih hi. Tua zawh ni thum khit ciangin Union Election commission apan Zomi pen Kawlgam ah ommah hi, cih thu Tangko kik uhhi.

Augt 2012 in Zomi khawmpi neihna ah Zomi Innkuan USA in Zinmangpi (Guest of Honour) dingin sam uh aa, Pu Chin Sian Thang leh Pu T.Gougin(RIP) te ‘’Zomi National Freedom Award’’ pia uhi. Zomi Innkuan Washington DC aom Zomi tenzong Pahtawina Laipi na pia uhhi. Kum 2013 Zomi Association, Malaysia in Pu Chin Sian Thang zahtak etsakna in ‘’Father of Zomi’’ pia uhhi. April 3, 2013 in ka pianna khua Tuimang ah ZBCM khawmpi om aa, tua lai ah ZBCM ten, "Ngalliam Zuapa", cih pahtawina mah na pia leuleu uhhi.

 

Nov 2015 Kawlgam Election ah mee kuang ZCD min tawh mun 12 ah lui uh aa, mun 6 ah gualzawhna hong la uh hi. Chin party tuamtuam ah mee kuang ki lui hi mahleh zawhna mun khat beek neilo uhhi. Chin State sungah minam minpua party hon khat om aa, tua sungah ZCD bek in gualzawhna hong ngah hi. Lungdam.

 

A kaikhawm:

Thang Thawn Tuang Guite





No comments:
Write comments