သမိုင္​း

Theme images by Storman. Powered by Blogger.

Text Widget

Sports

Gadgets

Blog Archive

Travel

Definition List

Monday, December 21, 2015

Zomi leh Zomism Khaicii


Sanggam Ngaih Ngaungaute,


"Zomi" kammal-pen 2006 kumbei-a kipan naakpi-in minam sung-ah honglaang-in hong kipaksak (popular) mahmah-a, internet maaitang hongluah thei-in, minam kikheelna tuihual hong kipan ahihi. Tua tuihual-in sung-ah Zomi huamna singkhuah suangtum honpi khat-zong naakpi-in hong kinuai hong kizuuk khawm-a, aliam-lawh abaai-lawh honpi khat-zong om-hi.


Minam Kikheelna Tuihual hong thahaat sakding Pasian-in 2014 Kawlgam Census (Misimna) hong piangsak-a, "Chin nuai-a code malsim neu khat-tawh luut zawzeen kei-ni, Zomi nampi-a akipat-khiat nading athak-in 914-ah gelh-ni" ci-in tuihual hong thahaat tektek-a, akilawm khom ciangkhat lawhcinna kimu-hi. 914 tuihual inzong singkhuah suangtum honkhat-mah taai ahihman-in aliam-lawh abaai-lawh khenkhat om leuleu-hi.


Minam Kikheelna Tuihual hong thahaat zomto-a, hong tawsawn ding-in Pasian-in Kawl Gamukte zangh-in 2015 Kiteelna hongbawl leuleu-hi. Hih kiteelna akipat nading Election Commission te-in "Zomi omkei" acih huhau-in Zomism khaicii akituh khinsa Australia Zomite, Malaysia Zomite leh Japan Zomite-in "Asia-Pacific Zomi Committee" min-tawh amau' omna ciat-a Kawlgam Palaai Phualpi teng-ah mimal kuan-in otna, deih ngetna leh laiphah puakluutna kibawl-a, asawtlo-in, "Zomi ommah, atheikhial-kha hi-ung" cihthu kiza-in Zomi movement khat alawhcing suak-hi.


2015 Kiteelna takciang-in minam kikheelna tuihual-pen ahual hi nawnlo-in ahaa bekbek phuul vanvan-a, naakpi-in so ziahziah-a, singkhuah suangtum hi nawnlo-in nahthel leh niin bulomte tui-in peii ziahziah-hi.Tuiso hongdaih ciang-in Zomism' sang-in mimal leh akhua, akual, abeh, pau awsuah peuh bulphuh-a tuihual tawn-a laamna dianna hong kilangh-hi, banghanghiam cihleh Zomism-tawh kisai defining and identifying (akhiatna khiatzia leh sehtuahna) lamsang-ah -ism thuguipi -logo-logy khaicii hoihtak kituh manlo-in apuatham sosat heet-huutna ziak hikha dinghi.


Minam Kikheelna Tuihual-pen kizom laai-hi, ahizong-in tuihual luanzia adik keileh guunpiau-a leihoihteng taai-keengmang khading-a, aguh tengbek thaam-in atakteng Tui Kaangpi tawn-in Irrawady Guun tungsuk mang khading lauhuai-hi. Zomism Leicial/Leilet/Zaanglei bawl kipan keilehang leihoihteng beimang khading-hi. Lei kaaiding bawngtal lawital neita hang-a, tua I' bawngtal I' lawital teng-in lei hoihtak hongkaih kei ngeingeileh ankung peuhmah hongdawng loding, khang loding, paak loding, tatah-in huut mang ding-a, tak neilo dinghi.


Leilet akaaiding bawltalte leh lawitalte amansa-in omhi. Tuilam tawh loh-in leicial kikaai zolo dinghi. Leicial-ah tui ahi ideology, theory, practical strategy kicing tak-in aluanleh lei kalhnuam ding-a, lei hoihtak kikalleh khacii po-in dawng hilhhelh ding-a, gah tampi honggah dinghi. Khaicii ahihleh uutna peuh-ah kikhia-thei, kivawh-thei, kituh-thei mahhi, ahizong-in leihoih, hoihtak-a akikal dikdek leitang, tui cihte lo-in kia mawkmawk lel-a, zusa vasa-in aneekmang keileh muat lelding ahihi. Tua ahihman-in leikal/leikaai ding-a akiging khinsa bawngtalte leh lawitalte hoihtak an pia-in, thahaatsak lehang Zomism Leitang hoihtak kikal ding-a, khaicii hoihtak po-in pung thei dinghi.


Zomism Khaicii tuhding kimlaai mah-sah-lah khaicii-te, taanglaai sila kikhawi hunlaai-a tote' kalsuanzia uplehsaanna khaicii-te, "tungsiah maaivil nuaisiah simmawh" uplehsaanna khaicii-te, "leiiba leh sakha nuainung" khaicii-te, "nopawl kopawl" khaicii-te, "no' pau, ko' pau" khaicii-te akipan minam leh nang leh kei kikaal-a gii hong khungthei khaicii-tepeuh I' vawhkhaak hetlohding lunggulhna-tawh,


Zomi Pasian' Thupha!


Zokhai

No comments:
Write comments